3 januari 2022 ~ Rob Hoogerwerf

Parfum, een geschenk van Venus

Volgens de Grieken was parfum een geschenk van God. Venus zou het geheim van haar heerlijke parfum aan de Grieken hebben doorgegeven via de fee Oenone. Zowel vrouwen als mannen gebruikten verschillende parfums voor elk deel van hun lichaam. De handen roken naar het zware parfum van Egypte, de wangen en borst kregen een vleugje Fenicische parfum, de armen roken naar mentha, de wenkbrauwen naar marjolein, en de knieën en hals naar een druppeltje of wilde tijm. De voeten kregen het duurste parfum, namelijk Baccharis, dat saffraan als hoofdbestanddeel had. Er was een levendige handel in parfums ontstaan. Parfums werden meestal genoemd naar hun makers. In de tijd van Alexander de Grote was de parfumeur Megallus beroemd. In zijn parfum Megaleion gebruikte hij niet alleen kostbare mirre, cassia, kaneel en verbrande lak, maar ook heilige olie van Balanos. Hij kleurde het parfum roze om het te onderscheiden van de producten van zijn concurrenten, en er wordt gezegd dat het mengsel geneeskrachtige eigenschappen had. Het werd in de huid gewreven en verlichtte het brandende gevoel van oorlogswonden. Er werden vele parfums en geneeskrachtige werkingen aan toegeschreven. Een type gemaakt van wijnbladeren zou bij het opsnuiven de geest verruimen, en een beroemde geur, op basis van viooltjes, kon een diepe slaap opwekken.

Als u ooit in de gelegenheid bent om koffie te drinken in het prachtige King George Hotel in Athene, kunt u zich gemakkelijk wanen in de tijd dat de winkel van parfumeur Peron op dezelfde plaats was gevestigd. Het was een populaire ontmoetingsplaats voor Atheners, die er politiek bedreven terwijl ze parfums kochten. De meest duurzame variëteiten in die tijd waren Egypte en Megaleion. Mannen gaven de voorkeur aan een lichtere variant, Susinum, gemaakt van rode lelies, olie van Ben, rozenextract, kaneel, saffraan en mirre. De mannen van Athene gebruikten graag parfum in poedervorm, zodat ze het op de lakens konden strooien, waar het in contact kwam met de huid. Kleren en kasten werden geparfumeerd met parfum in geconcentreerde vorm. Een parfumeur adviseerde zijn klanten altijd om het samengeperste parfum te bevochtigen met wat wijn. Dit loste een deel van de geur op en gaf de olie meer consistentie, waardoor het parfum de essentie beter behield. De schrijver Apollonius was de eerste die adviseerde parfum aan te brengen aan de binnenkant van de pols. Daar was de geur "zoeter" dan elders op het lichaam. Nog steeds brengen vrouwen bij voorkeur parfum aan op de pols als ze willen ruiken of het bij hun persoonlijkheid past. Gastvrijheid was kunst in het oude Griekenland. Slaven stonden klaar met water, waarin een gast zijn handen zou dompelen, om ze vervolgens schoon te schrobben met geurige klei vermengd met het sap van lelies. Fijne linnen handdoeken werden klaargelegd naast albasten vazen met geurige olie, waarmee de gast gezicht en handen kon opfrissen. Vervolgens werd een krans van viooltjes of andere bloemen om de hals gelegd. Het was een goede tafelmanier om tijdens de maaltijd een bloem van de krans in het wijnglas te doen, wanneer men dronk op de gezondheid van zijn vrienden. Tussen de gasten werden kussens gelegd die gevuld waren met bloemblaadjes en die bij elke aanraking een zoete geur verspreidden. Bij een dergelijke overdaad ontbrak kritiek niet. De filosoof Socrates weigerde de geurige olie die zijn gastheer Callias hem aanbood en zei wrang: "Parfumeer een vrij man en een slaaf en ze hebben dezelfde geur. Het is de geur van werk en sport waar een burger trots op moet zijn."