Bij Aemster geloven we in de kracht van geur

En niet alleen wij geloven in die kracht, maar wetenschappelijk onderzoek toont ook aan hoe de reukzin een krachtige invloed heeft op de gemoedstoestand van mensen.

HET KRACHTIGSTE ZINTUIG DAT WE HEBBEN

Onze reukzin is het enige zintuig dat direct en zonder tussenkomst verbonden is met ons geheugen en het emotionele centrum in onze hersenen (Mitchell et al., 1995; Lindstrom, 2005).

Om die reden is het gewoon onmogelijk om onze reukzin uit te schakelen, en dit resulteert in iets dat pre-attentieve verwerking wordt genoemd. Dit betekent dat we een geur ruiken voordat we ons er zelfs maar van bewust zijn, en we reageren op deze geur zonder er zelfs maar over na te hoeven denken. Het verschil met onze andere zintuigen is dat alles wat we ruiken, direct in de hersenen wordt verwerkt. amygdala en daarom onmiddellijk emotie en herinnering oproept. Dit in tegenstelling tot onze andere zintuigen, die de prikkels eerst moeten verwerken voordat we een reactie van onze hersenen krijgen.

We kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen een liedje of een reclamespot niet te zien of te horen, maar we kunnen er niet voor kiezen een geur niet te ruiken. Dit maakt geur tot een krachtig instrument dat uw marketing kan opheffen of breken. 

Een paar feiten; 

- De geur wordt opgeslagen in het reukgeheugen, waar we ook onze herinneringen en emoties kunnen terugvinden.
- De geur legt een direct verband met herinnering en emotie en creëert een onmiddellijke gemoedstoestand.
- Het voert je gedachten naar de tijd en plaats waar je de geur voor het eerst hebt geroken.

"Soms ruik ik de geur van een open haard en waan ik me meteen 35 jaar terug in de tijd naar de heerlijke winter die ik met mijn oma op Mallorca heb doorgebracht. Zegt oprichter Rob Hoogerwerf".

EEN LEVEN VOL GEUREN

Of we ons er nu bewust van zijn of niet, ons hele leven is gevuld met geuren. Geuren die ons leven aangenamer maken, geuren die ons waarschuwen, geuren die ons geheugen triggeren geuren die ons hongerig maken, geuren die erotische gevoelens opwekken, heerlijke geuren, slechte geuren, geuren waarvan we ons niet eens meer bewust zijn omdat ze volledig geïntegreerd zijn in het dagelijks leven. Geuren die net zo natuurlijk zijn geworden als het licht van de dag en het donker van de nacht. Zonder een goed functionerend reukvermogen zou het leven er heel anders uitzien. Hoewel velen het tragischer zullen vinden om niet te kunnen zien of horen. Dat is zeker niet onterecht, maar het gebrek aan een reukzin, die er wel is, mag niet worden onderschat. Geuren zijn immers niet alleen een verrijking van ons dagelijks leven, maar spelen ook een rol in onze hygiëne. De geur van alles wat we eten en drinken is minstens even belangrijk als de smaak. Bovendien kan onze neus waarschuwen voor gevaar van bijvoorbeeld bedorven voedsel of brand. Dat onze neus een belangrijk onderdeel van ons lichaam is, blijkt ook uit de talloze uitdrukkingen, gezegden en spreekwoorden die in bijna alle talen voorkomen. Zoals:

Wie zijn neus schendt, schendt zijn gezicht
Je neus in andermans zaken steken
Je neus ergens voor ophalen
Iemand een por door de neus geven
Een goede neus hebben
Niet verder kijken dan je neus lang is
Iets aan je neus hangen
Iets door iemands neus zien
Iets door je neus zeggen
Het neusje van de zalm van het gewas
Het recht in het gezicht krijgen
Het gaat aan de neus voorbij
Iets uit iemands neus halen
Iemands neus vasthouden
Iemand bij de neus nemen
Doen alsof je neus bloedt
Iemands neus wrijven
Iemands neus is geen kapstok
De geur in het dagelijks leven
Een wijsneus
Stinken voor de verandering
Er zit een luchtje aan

Ook het uiterlijk van de neus staat in de belangstelling, zowel positief als negatief.
Een schattig neusje, een mooie Griekse neus, een grote karaktervolle neus, een aristocratische neus, en een afzichtelijke neus (Cyrano de Bergerac!). Alle vormen zijn door de eeuwen heen uitvoerig beschreven in de literatuur, lyrisch bezongen in gedichten, en - al dan niet vakkundig - vereeuwigd in portretten. Ik vond een scherpzinnig raadsel over het onderwerp neus in een Duitse publicatie:

Sie hat zwei Flügel und kann nicht fliegen,
Sie hat einen Rücken und kann nicht liegen
Sie hat in Bein und kann nicht stehen,
Sie kann laufen aber nicht gehen,
Sie trägt die Brille und kann nicht sehen.

Vertaling:
Ze heeft twee vleugels en kan niet vliegen,
Ze heeft een rug en kan niet liggen,
Zi heeft één been en kan niet staan,
Ze kan lopen maar kan niet gaan,
Ze draagt een bril en kan niet zien

Geuren in de reclame
Het feit dat geuren een uiterst suggestieve werking kunnen hebben, wordt in de reclame goed gebruikt. De laatste jaren zijn er experimenten geweest met geurende advertenties. Zo was er een reclame voor margarine die naar boter rook, en een reclame voor een brandverzekering die naar brand rook. Zelfs films werden vertoond met geuren die verband hielden met de inhoud die werd getoond, maar het probleem was dat de geuren langer bleven hangen dan het beeld.

In het verleden was er een reclamebureau dat een folder produceerde: "Het geurtijdperk is nabij". Hierin staat informatie over de zogenaamde plusproposities. De mogelijkheden om advertenties opvallend en effectief te ondersteunen door bijvoorbeeld "Scratch and Sniff". Een geur die in bijna elke gewenste geur op een advertentiepagina kan worden aangebracht.

Tegenwoordig zijn er geuren van bijvoorbeeld een Mercedes verkrijgbaar, waarmee de interieurs van mindere auto's worden bespoten. En heerlijke geuroliën met een combinatie van geuren dat typisch is voor een gloednieuwe auto: Gekookte lak, tectyl, nieuwe bekleding. Dat is waar gebruikte auto's mee behandeld worden! Er zijn onbeperkte mogelijkheden en het is ook niet ongebruikelijk om huisdieren te parfumeren. De dierenwinkels hebben daar natuurlijk speciale katten- en hondenparfums voor, maar dat weerhoudt veel vrouwen er niet van hun kostbare parfum achter de oren van hun lievelingen te spuiten. Dit zijn de vrouwen die de nagels van hun poedels lakken en jassen voor hun aanbeden honden laten maken van dezelfde stof als die ze zelf dragen. De legendarische Elizabeth Ardendie aan het begin van de vorige eeuw haar geboorteland Canada verliet voor Amerika en daar haar eerste schoonheidssalon oprichtte, laat haar beroemde renpaarden inwrijven met haar Ardena Skin Tonic. Ze hield niet van de geur van de gebruikelijke paardencrèmes.

Geur verdoezelen
Bij het kopen van cosmetica let men op de geur ervan. Of het nu gaat om crème, badschuim, deodorant of shampoo. De cosmetica-industrie heeft de afgelopen decennia sterk ingespeeld op de groeiende behoefte aan luxe. In de meeste badkamers heeft het gewone stuk zeep al lang plaatsgemaakt voor badschuim en douchegel, die sterk geparfumeerd zijn en hun geur lang vasthouden. Dat laatste kan van veel zepen niet gezegd worden, zelfs niet van de duurdere. Sommige deodorants hebben zo'n zware geur dat die niet altijd te combineren valt met het parfum dat u wilt gebruiken. Geen nood, zegt de industrie, we nemen een deodorant op in de "badlijn" zodat alles dezelfde geur heeft.
Deze is vaak zo aantrekkelijk vormgegeven dat de producten een waar sieraad voor bad en slaapkamer worden.

Ook in het huishouden tovert de industrie geuren tevoorschijn. Na de tweede wereldoorlog zagen we de intrede van de luchtverfrissers: In een spuitbus voor het toilet, in een vaste vorm voor de kasten. Wasmiddelen en wasverzachters worden met buitengewone zorg "geparfumeerd", zodat de was niet alleen schoon en zacht is, maar ook "lekker fris ruikt". Was en poetsmiddelen voor meubels worden geparfumeerd, en rubber en plastic voorwerpen worden intensief behandeld. Bij deze laatste hebben de basisingrediënten een uitgesproken onaangename geur, die moet worden geëlimineerd. Dit geldt overigens voor veel andere artikelen en producten.

Geuren die waarschuwen
Bij de bereiding van levensmiddelen voor invriezen of inblikken spelen geuren een grote rol. Fabrikanten kunnen zien, maar ook ruiken, of de aangeleverde ingrediënten vers zijn en geschikt voor het toe te passen proces. Als er tijdens het proces iets mis zou gaan, ruik je dat in de meeste gevallen meteen. EIMERT TEEKENS, destijds de grootste slager van Nederland en oprichter van de Vleesmeesters, zei hierover: "Geur is natuurlijk een voorloper van smaak. Daarom zijn geuren zo belangrijk in mijn vak, vooral bij de verfijning van producten. Als je een rokerij hebt met worsten of hammen die net gekookt zijn, of met pekelvlees en leverworst waarvan de grondstoffen zijn voorgekookt, dan is het resultaat een geur die je kunt ruiken naar kwaliteit. Als er iets niet helemaal in orde is, of als een van de onderdelen slecht behandeld is, dan zou ik dat onmiddellijk ruiken."
De ooit culinair schrijver TON VAN ES, die ook een uitstekend kok was, kon uren praten over geuren in zijn vakgebied. Hij hechtte groot belang aan wat voor anderen onbeduidende details waren, want volgens hem was het juist de combinatie van smaak, geur en presentatie die leidde tot de waardering van een goede tafel. "Naar mijn mening wordt de geur een beetje onderschat in de gastronomie. Als ik moeite doe om de geuren thuis te brengen en ook met wijnproevers bepaalde geuren probeer te definiëren, word ik wel eens uitgelachen door mensen die zeggen: 'Als het maar lekker smaakt, dan hoef je voor mij niet zo'n moeite te doen'. "Daar ben ik het helemaal niet mee eens. Ik vind het ook mooi dat sommige mensen veel gevoeliger zijn voor bepaalde geuren dan anderen. Wat dat betreft heb ik een zuiveltik. Met andere woorden, ik ben veel gevoeliger dan anderen voor melk die zuur wordt of room die stremt.
In dit verband vertelde hij eens over zijn bezoek aan een zuivelfabriek. Zodra hij binnenkwam, rook hij iets bedorvens, maar zijn opmerking werd verontwaardigd afgewezen. Hoe verder de tournee vorderde, hoe sterker de stank werd. Toen de groep uiteindelijk bij een reusachtige tank kwam, kon hij het niet langer uithouden. De tank werd op zijn verzoek geopend en het bleek dat hij in het productieproces was vergeten. De inhoud was volledig verrot. Dat hij die honderden meters eerder bij de ingang had geroken, was natuurlijk een grote verrassing. Ton van Es: ",,Het moet zoiets zijn als absoluut horen bij muziek. Maar ik heb het alleen bij zuivelproducten. Uit beide verhalen van voedseldeskundigen wordt duidelijk dat geuren er niet alleen voor kunnen zorgen dat we lekker willen eten, maar ook kunnen voorkomen dat we bedorven voedsel consumeren.

22 december 2021 ~ Rob Hoogerwerf